 |
Zehra Çobanlı'nın kullandığı 'mavi çamur', teknik arayışların ve plastik ifadenin çok ötesinde anlamlar taşıyor.
|
Zehra Çobanlı'nın padişah tuğralarını yorumladığı eserlerinden oluşan 'Mavinin Gizemi: Tuğralar' sergisi Eskişehir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde
25/02/2004
ZEYNEP ŞANLIER
ESKİŞEHİR - Kültür-sanat etkinliklerinin İstanbul ile sınırlı olduğunu düşünenler için alternatif kentlerden birisi Eskişehir. Seramik sergilerine ise Türkiye sınırları içinde çok sık rastlamıyoruz. Seramik sanatçısı Zehra Çobanlı'nın Osmanlı padişah tuğralarını yorumladığı eserlerinden oluşan 'Mavinin Gizemi: Tuğralar' başlıklı sergi Eskişehir Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde izleyiciyle buluşuyor.
Her sergisinde farklı bir temayı ele alan Çobanlı'nın ilk dönemlerini astarlı duvar tabakları ile anımsıyoruz. Bu tabakları 40'lı çoğaltmaları ile yaptığı yerleştirmeler izledi. Sanatçının bu çalışmaları, Anadolu'nun binlerce yıllık belleğine göndermeler yapıyordu. Bir süredir üzerinde çalıştığı tuğralar serisi ise yine geleneksel ile çağdaşın tek bir objede buluştuğu yapıtlar olarak öne çıkıyor.
Türkiye dışında da birçok sergiye imza atan ve koleksiyonlarda yapıtları bulunan Çobanlı'ya göre, 'evrensele ulaşabilmek için yerel ve gelenekselin dikkate alınması gerekiyor'. Çalışmalarında Japonya'da kaldığı yılların izlerini rahatlıkla sürebildiğimiz sanatçı, seramiğin bir sanat ve zanaat dalı olarak kökeninin eskilere uzandığı iki ülkeyi 'flört ettiriyor'. Çobanlı, 'Mavinin Gizemi: Tuğralar'da yer alan duvar tabaklarının bir bölümünü geleneksel çini teknikleri kullanarak üretmiş. Bu çalışmalarında Türk seramiklerinin süslemeci yanına daha yakın olduğu dikkati çeken sanatçı, 'çinide farklı tatlar yakalamanın önemli olduğunu' vurguluayarak,
"Geleneksel sanatlarımızın, kültürümüzün, Anadolu'nun yeni tasarımlarında bir çıkış noktası olmasından keyif alıyorum."
Geleneksel seramik denince akla gelen 'mavi-beyaz'lar, Çobanlı'nın maviyi tercih etmesinde önemli bir etkiye sahip. Onun için mavi, 'özgürlüğün, gökyüzünün, romantizmin ve okyanusların rengi'. Bu açıdan bakıldığında sanatçının kullandığı 'mavi çamur', teknik arayışların ve plastik ifadenin çok ötesinde anlamlar taşıyor. Sanatçı, astarlı mat çamur üzerine, parlak renkli siyah sırla kaligrafik unsurlar betimleyerek daha yalın örnekler sunarken, geleneksel Japon seramiğinden formları da yorumluyor. 'Dünyada eşi olmayan imza örnekleri' olarak tanımladığı tuğralar, Çobanlı'nın bu son dönem yapıtlarında parçalanıyor ve kaligrafinin özgün estetik değeri öne çıkıyor.
'Mavinin Gizemi: Tuğralar' sergisi 28 Şubat'a dek Eskişehir D.G.S Galerisi'nde. Tel: 0222 230 13 78 |
| |
| The "blue clay" Zehra Çobanlı uses for her works carry a meaning way beyond being a technical exercise or search for esthethics. |
Zehra Çobanlı's exhibition "Mystery of Blue: Tugras" in which she remarks the Ottoman Emperor's tugras in various ways is now on Eskişehir State Art Gallery.
25/02/2004
ZEYNEP ŞANLIER (translation by Onur)
ESKİŞEHİR - For those who think that cultural and art movements are restricted to Istanbul only, Eskişehir is an altarnate city. We do not usualy come by to ceramic exhibitions within the borders of Turkey. Ceramic artist Zehra Çobanlı's exhibition "Mystery of Blue: Tugras" in which she remarks the Ottoman Emperor's Tugras, is now open for visitors at the State Art Gallery of Eskişehir. With different themes for each exhibition, we remember Çobanlı's first era by her glazed wall plates. These works were followed by installation series where the main theme was "40". Artist's works were as if extracting the memory of Anatolia's milenia old history. The tugras exhibition, in which the Artist has been recently working also comes up with a synthesis of both the traditional and the modern.
For Çobanlı, who has joined many exhibitions abroad Turkey and whose works has been held in many collections, "to reach the universal, one needs to consider the traditional and local". Çobanlı who, we can easily trace her connection to Japan, is as if bending together two countries that already have very old tradition of ceramics. Çobanlı has produced some of the works in this exhibition by using traditional Çini tecnique (Çini Technique is a very old Turkish technic of painting and producing ceramics, especially porcelain.) In this exhibition, another element the artist also emphises is the make-up of Turkish ceramics. Stating "Exploring different nuences among the Çini Tecnique is important", the artist continues by telling "I really like how the Anatolia is still an unending source for our current and modern arts".. When the term traditional ceramics is used, we always remember "Blue and White", that is yet another reason why Çobanlı has picked up Blue. For her, blue is the color of "freedom, sky, romantism, the oceans and the soul". When we look at this way, the "blue clay" Zehra Çobanlı uses for her works carry a meaning way beyond being a technical exercise or search for esthethics. Artists use of shiny black glaze on coated opaque clay reflects a very well use of Turkish calliography in addition to re-inventing the forms of the traditional Japanese forms. As in her terms "Tugras, the suigeneris signature samples", are de-constructed and re-arranged at her works to reveal the hidden easthethics within the Turkish calliography..
"Mystery of Blue: Tugras" exhibition is at the State Art Gallery of Eskişehir till the 28th February. Phone: +90 222 230 13 78. |
